شیشه آنطوریکه عموم آنرا می شناسند جسمی است شفاف که نور بخوبی از آن عبور می کند و پشت آن بطور وضوح قابل رویت می باشد.• شیشه جسمی است سخت که در طبقه بندی اجسام سختی آن در ردیف هشتم قرار دارد ( سختی شیشه هشت است ) و همه اجسام بجز الماسه ها را خط می اندازد. وزن مخصوص شیشه 5/2 گرم بر سانتیمیر مکعب بوده و بسیار ترد و شکننده است. شیشه تنها مصالح ساختمانی می باشد که با وجود بر آنکه نور از آن به خوبی عبور می کند فضاهای مسی را گزند عوامل جوی مانند باد- باران- برف- سرما و همچنین هجوم ات و حیوانات محفوظ نگاه می دارد. با توجه به سطحی را که شیشه می پوشاند قیمت ان نسبت به سایر مصالح ارزانتر است. ، امروزه فناوری های مدرن صنعت شیشه نقش موثری در بهینه سازی مصرف انرژی و زیبا سازی ساختمانها ایفا می کند. از این روست که علاوه بر کاربردهای متنوع و روز افزون شیشه در ساختمانها ، نه تنها از اتلاف انرژی به میزان زیادی کاسته شده است بلکه ساختمانهایی بسیار زیبا و آرام بنا شده است.
• یکی از آلودگی هایی که بخصوص در شهر ها وجود دارد آلودگی صوتی است که به گفته متخصصان عامل بسیاری از فشارهای روحی و کاهش کارایی افراد است. وجود شیشه های خاص علاوه بر جلوگیری از اتلاف انرژی و ایجاد نمای زیبا ، آلودگی های صوتی را به حداقل رسانده و محیطی آرام برای کار و استراحت فراهم می کند.
شیشه در مقابل تمام مواد شیمیایی حتی اسیدهای قوی و بازها مقاومت کرده و تحت تأثیر خورندگی واقع نمی شود، بهمین علت ظروف آزمایشگاهی را از شیشه میسازند. فقط اسید فلوئوریدریک FH بر آن اثر داشته و شیشه را در خود حل می نماید.
قدمت شیشه
اگر شیشه یا شیشه ای شدن را به معنی عمومی آن یک مرحله از ذوب و طریقه سرد شدن اجسام تعریف کنیم و باید قدمت شیشه را تقریباً مساوی با سرد شدن پوسته جامد زمین بدانیم یعنی بگوئیم قبل از آنکه بشر موفق به ساختن شیشه مصنوعی شود طبیعت آنرا به طور طبیعی بوجود آورده است. بدین طریق که مواد مذاب که دارای ترکیبات مخصوصی بودند از دهانه کوه ها فوران نموده و بعلت سریع سرد شدن به شیشه تبدیل شده اند. البته باید توجه داشت که این شیشه ها تقریباً دارای کلیه خواص شیشه های مصنوعی هستند فقط ممکن است در اغلب مواقع شفاف نباشند یعنی نور به خوبی از آنها عبور نمی کند. مردمان نخستین این گونه سنگهای شیشه ای شده را شکسته و از قسمت تیز آن بعنوان آلت جنگ و شکار استفاده می نمودند. استفاده از این آلت جنگی از نقاشیهایی که از زمانهای گذشته بر دیوارهای غارها کشیده شده است بخوبی نشان داده می شود.قدمت شیشه را آنطوریکه عموم آنرا میشناسند به دقت نمی توان تعیین کرد ولی تقریباً با توجه به آثار بدست آمده از حفاریها نشان می دهد که بشر از 5000 سال پیش با شیشه آشنایی داشته و از آن استفاده مینموده است. گلدانها و سایر ظروف شیشه ای بدست آمده از حفاری های مصر قدمت 5000 ساله دارد الواح شیشه ای بدس آمدهگوناگون و ارزان‌قیمت شیشه‌ای متداول گردید که در 300 سال پیش از میلاد ، در مصر کارگاههای کوچک شیشه‌گری وجود داشته است و شیشه را از ماسه و سود می‌ساختند. میتوان گفت در آن تاریخ ، وسایل شیشه‌ای جزو اشیاء تجملی مورد استفاده درباریان و توانگران قرار گرفته است.
اکنون در موزه بریتانیا ، قدیمی‌ترین ظرف شیشه‌ای را میتوان دید که 70 سال پیش از میلاد در رم ساخته و پرداخته شده است. بعدها در سده‌های 11 و 12 میلادی ، مسلمانان در تکمیل هنر شیشه‌گری کوشیده‌اند.در سده سیزدهم میلادی ، اروپائیان ، شیشه رنگی را ساختند و از آن ، جهت تزئین کلیساها استفاده کردند. اما در آن زمان ، یک وسیله شیشه‌ای ، حاصل مدتها تلاش و کوشش یک هنرمند بود و این کار دستی قیمت سرسام‌آوری داشت. تنها از اوایل سده نوزدهم است که ماشین شیشه‌سازی به روش فشردن ماده مذاب آن اختراع شد و وسایل از حفاریهای بین النهرین دارای قدمتی در حدود 2000 سال قبل از میلاد می باشند. رومیان نیز در فن شیشه گری مهارت داشته اند و در این صنعت از سایرین پیش رفته تر بودند. در ایران نیز ساختن شیشه قدمت چند هزار ساله دارد در حفاریهای انجام شده در لرستان و شوش باستان شناسان قطعات شیشه ای سبز رنگ بدست آوردند که قدمت آنرا 2250 سال قبل از میلاد می دانند.
ترکیبات شیشه
با توجه به تعریفی که بصورت کلی از شیشه به عمل آمد معلوم می شود که از ترکیب و ذوب خیلی از عناصر می توان شیشه بدست آورد بطوریکه تاکنون در حدود 6500 نوع ترکیب مختلف عناصر برای ساخت شیشه پیشنهاد شده و خواص آنها ثبت گردیده است.با نگاه به جدول عناصر کمتر عنصری را میتوان یافت که از آن شیشه نیاید ولی سه عنصر کربنات دوسود- سنگ آهک و سیلیس مواد اصلی تشکیل دهنده شیشه می باشند که در اکثر قریب به اتفاق کارخانه های شیشه سازی مورد مصرف می باشند، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران طی شماره 43 شیشه را استاندارد نموده است. بموجب این استاندارد مواد شیشه ساز عبارتند از سیلیس ( sio2 ) اکسید بُر ( B2O2 ) و اکسید فسفر (P2O5) که از هر کدام به تنهایی می توان شیشه تهیه نمود.برای آنکه نقطه ذوب سیلیس را پائین بیاوریم به آن اکسید سدیم Na2O و اکسید پتاسیم K2O اضافه می کنیم که به این عناصر روان کننده می گویند.برای آنکه مقاومت شیشه را در مقابل آب و هوا ثابت کنیم باید اکسیدهای دو ظرفیتی بایرم- سرب- کلسیم- منیزیم- روی به مخلوط اضافه کنیم که به این عناصر ثابت کننده می گویند.
اصولاً میتوان از دو نوع ترکیب اصلی برای ساختن شیشه که عمومیت بیشتری دارد نام برد:
1- آهک- کربنات دوسود- سیلیس
2- پتاس- اکسید سرب- سیلیس
همانطوریکه ملاحظه می شود سیلیس در هر دو گروه مشترک بوده و ماده اصلی شیشه را تشکیل می دهد.شیشه هایی که مواد آنها قلیایی هستند در مقابل عوامل جوی کمتر مقاومت می کنند و زودتر شفافیت خود را از دست می دهند.اگر مقدار sio3 در مصالح شیشه از نیم درصد کند خمیر شیشه دارای ویسکوزیته زیادی می شود و روانی آن کم می گردد در نتیجه شکل دادن به آن با مشکل روبرو خواهد شد.
شیشه هایی که در مواد اولیه آن از فلدسپار استفاده شده استواشیشه‌ای شدن ، موثر است این مواد دارای فرمول کلی R2O. Al2O3 . 6SiO2 هستند که در آنها R2O ، معرف Na2O یا K2O یا مخلوطی از این دو است. این مواد در مقایسه با اکثر مواد دیگری که منبع Al2O3 هستند، مزایای بسیاری دارند. فلدسپارها ارزان ، خالص و گدازپذیرند و کلا" از اکسیدهای ایجاد کننده شیشه تشکیل شده‌اند.
درباره این سایت